De term HSP triggert me. Het roept negatieve gevoelens bij me op. Dat heeft te maken denk ik dat ik vaak mee maak, als leerkracht maar ook in persoonlijke omgeving, dat het wordt gebruikt als excuus voor gedrag bij kinderen. Om mijn eigen (voor) oordeel te onderzoeken ben ik gedoken in de kenmerken van beide en tot mijn verbazing kon ik niet zo gek veel verschil ontdekken...
spectrum
Autisme is een spectrum. Dus geen enkele autist is hetzelfde. Het is ook een heel breed spectrum. Colette de Bruin noemt het de "streepjescode van autisme." Iedere autist heeft zijn eigen, unieke streepjescode met kenmerken van autisme. Zo heeft de ene autist meer kenmerken, "streepjes" op het gebied van prikkelverwerking, en de ander op het gebied van sociale contacten bijvoorbeeld. Ook mensen zonder de diagnose ASS kunnen kenmerken van autisme hebben, maar om de diagnose te krijgen moeten er meerdere kenmerken op je streepjescode staan. Ook andere factoren bepalen hoe autisme zich uit, bijvoorbeeld de hoogte van het IQ, het geslacht en de omgeving waarin iemand opgroeit. Dit alles maakt dat "de autist" niet bestaat en wat voor de ene persoon van toepassing is, hoeft dat niet te zijn voor de ander.
Empathie
Een van de kenmerken van autisme zou zijn dat mensen met autisme zich niet kunnen inleven in de gevoelens van een ander. Dit werd beschreven met de Theory of Mind, oftewel ToM. Mensen met autisme zouden dus een beperkte ToM hebben, waardoor ze zich minder kunnen inleven in wat de ander denkt of voelt. (bron: wikipedia). Deze therie maakte dat ik heel lang niet gedacht heb aan autisme bij mezelf. Ik kan me wel inleven in de emoties van een ander en kan ook gezichtsuitdrukkingen lezen. Nadat ik de diagnose ASS kreeg ben ik er meer over gaan lezen, en onder andere Bianca Toeps en Sylvia Stuurman beschrijven in hun boeken dat de theorie achterhaald is. Mensen met autisme bekijken de wereld anders, waardoor de vragen die worden gesteld bij het onderzoek anders geïnterpreteerd worden door de autist en er een ander antwoord komt dan verwacht (bron: maar je ziet er helemaal niet autistisch uit en Autisme is geen puzzel) Op de streepjescode terugkomend is dit dus ook voor elke persoon met autisme anders.
Intense world theory
De intense world theory (Markam, Markam en Rinaldi 2007) gaat ervan uit dat er bepaalde neurale netwerken in het brein van mensen met ASS hyperactief zijn. Dit zorgt voor een hoge waarneming, hoge aandacht, extreem geheugen en hyper emotionaliteit. Dit zorgt ervoor dat sommige mensen met ASS de omgeving zo intens ervaren dat ze zich ervoor afsluiten, waardoor sociale situaties vermeden worden of zich eruit terugtrekken (bron: dokterbosman.nl). Ik herken mezelf wel in deze theorie. Ik voel situaties snel aan, of er een spanning hangt, of mensen oprecht zijn of niet. Onder andere dit maakt grotere gezelschappen erg vermoeiend en sluit ik mezelf wel eens af zodat het lijkt alsof ik niet meer reageer.
HSP kenmerken
Ik heb gezocht naar de kenmerken voor HSP of hoog gevoeligheid. De meest voorkomende kenmerken die ik tegenkom op diverse websites zijn:
- prikkelgevoelig
- moeite met veranderingen
- slecht tegen lawaai en harde geluiden kunnen
- de sfeer in een groep aanvoelen
- behoefte aan rust en regelmaat
- moeite met keuzes maken en beslissingen nemen
- veel piekeren
- meer dan gemiddeld geraakt door kunst en of muziek
- je ervaart de stemming van een ander en wordt hierdoor beïnvloed
- je neemt veel details waar.
Verschil met Autisme
Wat is dan toch dat verschil met autisme volgens de HSP experts? Wat ik steeds tegenkom heeft weer te maken met die ToM. Autisten kunnen zich niet, of verminderd inleven in de emoties en gevoelens van een ander. Verder is het belangrijke verschil dat Autisme wel een officiële diagnose volgens de DSM is en HSP niet. Verder zouden hoog gevoelige mensen een stuk creatiever zijn dan mensen met autisme, maar ook dat herken ik niet, ik heb ooit op de kunstacademie gezeten en word door mijn omgeving als erg creatief gezien, ook in het bedenken van oplossingen.
Mijn conclusie
Als ik dit zo naast elkaar zet, en verder lees in alle genoemde literatuur en artikelen kan ik eigenlijk alleen maar vaststellen dat HSP in de streepjescode van autisme valt. Ik zie namelijk geen verschil. Maar goed, ik ben geen deskundige, alleen ervaringsdeskundige. Ik kan mezelf ook HSP noemen als ik de tests doe, maar ik heb toch echt de diagnose ASS gekregen. Het belangrijkste verschil voor mij tussen HSP en Autisme is dat HSP wordt gezien als iets positiefs, iets waar iedereen rekening moet houden en Autisme als iets negatiefs, iets dat niet begrepen wordt en niet zo leuk klinkt als je kind dat "etiketje" krijgt. Ja, dit is een stukje frustratie en ik hoop op mijn manier een beetje bij te dragen om het negatieve imago en de vooroordelen van autisme weg te nemen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten