Chaos, die dicht onder de oppervlakte op de loer ligt

Mijn werk als leerkracht in het SBO (Speciaal Basis Onderwijs)  vraagt veel van mij. Aan het eind van een werkdag is er weinig energie over om nog iets te doen aan sport of andere bezigheden, de koek is echt op en zeker op vrijdag als de volle werkweek erop zit. Het is een baan waar geen dag hetzelfde is; denk aan de promotie slogan: "leraar, elke dag anders" en dat is zeker zo. De dagen hangen aan elkaar van onvoorspelbaarheden; hoe komen de kinderen binnen, hoe is het weer (jazeker, dat heeft invloed op de dag en het gedrag van de kinderen), is er een collega ziek, valt het internet uit vandaag etc. Maar ook een baan met heel veel externe prikkels, vooral geluid. Heel lang heb ik gedacht dat vooral die laatste me het meeste energie kostten, maar sinds kort vallen dingen op hun plek en weet ik waarom ik na een dag werken helemaal op ben, en ja, ik durf te beweren, meer dan een "neuro typische" leerkracht.

Tot de Herfstvakantie

Elk jaar tot de herfstvakantie verloopt in een vast patroon. Week van voorbereiden, verwachtingen hebben, allemaal goede voornemens en plannen. Eerste schoolweek, een week van verwachtingen bijstellen, maar iedereen is nog aan het aftasten, dus ja, leuke groep kinderen. Dan wennen we aan elkaar en worden er grenzen opgezocht, moet ik nog steeds verwachtingen bijstellen en heb ik het niet "waar ik het hebben wil." Enorm energielek en gemopper. 

Inmiddels herken ik dit patroon, dus ik had me voorgenomen dat ik wel mocht mopperen, maar zo weinig mogelijk tegen collega's. Maar ondanks dat ik wist dat dit een patroon is, had ik het gevoel geen grip te krijgen op deze groep. Iets maakte dat het me steeds ontglipte, maar ik kon zelf niet meer bedenken wat het was.

Objectieve observatie

Vanwege personeelstekorten, ook onder onze orthopedagogen, is er op school een interim orthopedagoog. Zij kent mij niet (goed) en ik haar niet. In overleg met de schoolleider haar gevraagd om eens met me mee te kijken, om te zien of zij nog tips had. Lang verhaal kort, zij zag meteen waar het hem in zat en met een kleine aanpassing in mijn gedrag is het opeens de groep die ik voor ogen had. Op goede dagen dan, mindere dagen zijn er altijd, maar dit ligt dan niet aan de kinderen maar aan mij, en inmiddels ben ik eruit wat dat dan is.

Een goede dag

Op een goede dag ben ik uitgerust, de lessen tot in de puntjes voorbereid, ligt alles klaar voor elke les en gaan de dingen zoals ik ze van tevoren ingepland had; niemand ziek, geen wijzigingen in bezetting, internet en digibord software werken zonder storingen. Dan kan ik bij alles wat we doen aan de kinderen vertellen wat ik van ze verwacht en ze rijkelijk belonen als ze aan die verwachtingen voldoen, negatief gedrag zoveel mogelijk negeren, tenzij dat echt niet kan, maar dan deze leerling zonder stemverheffing even op een andere plek, buiten de klas zetten. Ik ben de hele dag "aanwezig,"  "sta aan," ben alles voor en de sfeer is rustig, gezellig en er wordt hard gewerkt.

Chaos op de loer

De dingen die ik hierboven noem lijken heel vanzelfsprekend voor een juf. Dat zijn ze niet voor een een juf met ADD, voor wie planning een DING is. Ik moet altijd alles dubbelchecken en al heb ik nog zo mijn best gedaan, vaak ben ik toch iets vergeten, dacht ik genoeg kopietjes gemaakt te hebben maar blijkt er bij het uitdelen toch een te weinig. Dan maar kopiëren en als bij terugkomst de klas op zijn kop staat dat ene kopietje ergens onder aan een stapel terugvinden. Kwam er iemand meekijken maar ik was dat vergeten etc. Dus, dubbel, dubbelcheck. Maar dan kan het nog zijn dat bijvoorbeeld Vodafone een storing heeft waardoor mijn beloningssysteem app niet werkt op mijn telefoon en ik dat niet los kan laten en dat opgelost wil hebben waardoor ik in mijn bubbel raak en de chaos in de klas steeds groter wordt (hallo ASS). Een collega die bij een les zou ondersteunen moet een groep opvangen waarvan de leerkracht ziek naar huis is. Dag planning, flexibel denkvermogen vereist, wat wel lukt, maar oei wat is dat vermoeiend. Zo kan ik nog wel even doorgaan, want ja, "leraar, elke dag anders..." 

Wat mijn werk dus zo pittig maakt zijn niet de prikkels van de kinderen hoofdzakelijk, maar het continu onderdrukken van die chaos, die heel dicht onder de oppervlakte op de loer ligt. Het steeds "aan moeten staan" Ook tijdens de buitenloop dienst en de eet en drinkpauze met kinderen. Pauze is er bijna niet en na school wachten vaak overleggen of gesprekken.

Ander werk?

Als het een periode niet zo lekker gaat denk ik wel eens  na over een carrière switch. Leerkrachten in het basisonderwijs met autisme kom je ook niet zo vaak tegen (Ik heb ze in elk geval nog niet gevonden, dus mocht je er een zijn, ik zou graag ervaringen willen delen!), dus de vraag of dit werk wel passend is steekt steeds vaker de kop op. Minder gaan werken kan even niet financieel gezien en wil ik eigenlijk ook niet omdat ik dan minder controle over mijn groep heb, dus dat is geen optie. 

Maar nu ik steeds meer begrijp wat mijn werk zo pittig maakt komt het besef dat dit wel aan te leren is, of in elk geval mee om te leren gaan is.  Als het de prikkels zouden zijn die het energielek veroorzaakten zou ik serieus moeten overwegen of een andere keuze niet beter was, want je kunt de kinderen nu eenmaal niet uitzetten. Maar nu ik steeds beter begrijp dat het in iets anders zit, begrijp ik ook steeds beter hoe ik het beter behapbaar kan maken voor mezelf. Dat is een fijn gevoel, dat is iets wat ik zelf kan, maar waar ik ook hulp bij kan vragen als dat nodig is. 

Wat ook fijn is, dat ik steeds meer erkenning krijg. Mensen beseffen dat het hard werken is. Ja, werken in het onderwijs is voor iedereen hard werken, maar het kost mij net even iets meer. 

Ook heb ik dat zelf geaccepteerd en probeer ik door de week minder te plannen en naar mezelf te luisteren: als ik echt te moe ben, zeg ik die koor- of band repetitie af en zorg ik dat ik oplaad zodat ik de volgende dag uitgerust voor de groep kan staan.

Ondanks dit, kan ik me geen leuker en dankbaarder werk voorstellen
en dat maakt heel veel weer goed!